Pırlantanın değeri, doğada az bulunabilirliğine göre değişmektedir. Nadir rastlanan parçaların ücretleri de buna paralel olarak artmaktadır. Pırlantayı eşsiz kılan ve değerini arttıran özelliğin tabiatta nadir rastlanır olmasına ek olarak, fiyatı etkileyen şüphesiz başka etkenler de mevcuttur. Bunlar genel olarak 4C kuralı olarak adlandırılmaktadır. Bunlar; duruluk (clear), renk (colour), kesim (cut) ve karat (carat) olarak, İngilizce karşılıklarının ilk harflerinden esinlenilerek oluşturulmuştur.
Doğanın mucizevî harikası bu asaletli taşların görücüye çıkması aşamasında insan elinin değdiği tek işlem, kesme sürecidir. Yani, doğanın yarattığı kusursuzluğa son bir dokunuştur. Bu noktada, kesme işleminin önemi göz ardı edilemeyecek derecede önemlidir. Kesim işlemi sırasında, elmasın pırlantaya dönüş evresi söz konusudur. Bu da, hem kesen ustanın hem de, kesme işlemi esnasında kullanılan teknolojiye bağlı olmakla birlikte, gün yüzüne çıkacak ışıltıyı oluşturmaktadır. Kesme işlemi ne kadar iyi olursa, pırlantanın ışıltısı, gösterişi ve çekiciliği o ölçüde artacaktır. Orantısı doğru tutturulmuş bir kesim işlemi gören bu asil ve değerli taşının içine süzülen ışık, doğrudan doğruya geçer ve taç görünümünde doğal bir ışık yayar.
Doğru kesilemeyen ya da çok derin kesilen elmaslarda ise bu yansıma, taşın “külah” denilen kısmı tarafından emilir ve bu da pırlantanın yeterince ışığı yansıtamamasına, dolayısıyla parlaklığını yitirmesine neden olur. Kesimi iyi olan değerli taş, çok daha güçlü parlarken naifliğinden ve asaletinden ödün vermeyecektir. Taşın iyi bir kesime sahip olup olmadığını, sağa sola, yukarı aşağı hareket ettirerek ve diğer taşlarla karşılaştırarak ayırt edebilmeniz mümkündür. Bu hususta narin ve tabiatın bize sunduğu bu eşsiz taşın kesim tekniği ve pırlantanın şekli birbirinden farklı iki husustur. Şekil olarak tercih edilen form genel olarak yuvarlaktır.